kitapika
  • Ana Sayfa
  • İnceleme
    • Kitap
    • Film
  • Düşünce
    • Felsefe
    • Psikoloji
    • İslam
  • Alıntı
    • Roman
    • Şiir
    • Deneme
  • Listeler
  • Haberler
  • Giriş
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
kitapika
  • Ana Sayfa
  • İnceleme
    • Kitap
    • Film
  • Düşünce
    • Felsefe
    • Psikoloji
    • İslam
  • Alıntı
    • Roman
    • Şiir
    • Deneme
  • Listeler
  • Haberler
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
kitapika
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
Ana Sayfa Düşünce

Yaşam Sanatçıları Olarak Biz İnsanlar – Zygmunt Bauman

Zygmunt Bauman'ın "Yaşam Sanatı" isimli kitabından insan hayatının bir sanat eseri olarak düşünülmesi gerektiğine dair bir okuma.

Düşünen Adam Düşünen Adam
14 Şubat 2023
A A
0
Yaşam Sanatçıları Olarak Biz İnsanlar – Zygmunt Bauman
0
PAYLAŞIM
25
OKUMA
Twitter'da PaylaşWhatsapp'ta PaylaşFacebook'ta Paylaş

“Yaşam bir sanat yapıtıdır” önermesi, (“tıpkı ressamların resimlerini ya da müzisyenlerin bestelerini yapmaya çalıştıkları gibi, yaşamınızı güzel, ahenkli, duyarlı ve anlamlı yapmaya çalışmak” türü) bir varsayım ya da nasihat değil gerçeğin bir ifadesidir. Eğer yaşam bir insan yaşamı ise –yani irade ve seçme özgürlüğüyle donatılmış bir varlığın yaşamıysa− sanat yapıtı olamaması mümkün değildir. “Yapacağım” ifadesinin yerine “yapmalıyım”ı dayatan ve dolayısıyla olası tercih boyutunu daraltan dış güçlerin ezici baskısına nedensel rol atfederek, irade ve seçimin varlığını yadsımaya ve/veya gücünü gizlemeye yönelik her türlü çabaya rağmen, irade ve seçim yaşam biçimi üzerinde iz bırakır.

Yaşam seçiminizden, seçimler arasındaki seçiminizden ve seçimlerinizin sonuçlarından sorumlu olmak anlamında, bir birey olmak seçim meselesi değil, talihin bir buyruğudur. Yine de çoğu zaman insanın, bu sorumluluğu hem entelektüel hem de pratik anlayışını tamamen aşan koşullar altında yerine getirmesi gerekir. İnsan yaşamı, (failin iradesine doğası gereği her zaman dirençli ve çoğu zaman da karşı gelen bir madde olan “gerçeklik” olarak algılanan) “dışsal koşullar” ile “yaratıcılar”ın (müelliflerin/faillerin) tasarıları arasındaki aralıksız çatışmadan meydana gelir: Yaratıcılar, maddenin etkin ya da edilgen direncinin, meydan okumasının ve/veya ataletinin üstesinden gelerek, gerçeği kendi ‘iyi yaşam” anlayışlarına göre yeniden biçimlendirmeyi amaçlar. Paul Ricoeur bu anlayışın, “ideallerden oluşmuş bir sis ve başarılardan oluşmuş düşler” olduğunu ve loş ışığı altında yaşamdaki başarı ya da başarısızlık derecesinin izlendiğini ve belirlendiğini söyler. Bu ışıkta bazı adımlar ve onların getirdiği sonuçlar mantıklı ve uygun görülürken, bazıları da sadece araçsal değil aynı zamanda “özerekli” (autotelic) oldukları için bir kenara konur: Yani başka bir yüce amacın yerine getirilmesinin aracı olarak gerekçelendirilip savunulmaya ihtiyaç duymayan, “başlı başına iyi” amaçlar olarak bir kenara konur.

Ricoeur iyi yaşama dair görüşleri nebulaya benzetir. Nebulalar yıldızlarla doludur. Bunların hepsini sayamazsınız ve parlayıp ışıldayan sayısız yıldız insanı hayran bırakır, imrendirir. Yıldızlar, gezginlerin yabanda kendilerine bir yol –herhangi bir yol− çizmesini sağlayabilecek ölçüde karanlığı aydınlatabilir; peki hangi yıldız kişinin adımlarını yönlendirecektir? Çok sayıda yıldızın arasında rehber olarak belli bir yıldızı seçmenin yerinde ya da talihsiz bir karar olup olmadığına hangi noktada karar verilmeli?

Seçilen yolun hiçbir yere varmadığı, artık bu yolu terk edip geriye dönerek, daha iyi bir tercih olacağı umuduyla bir başkasını seçme vaktinin geldiği sonucunu ne zaman çıkarmalı?

Önceden seçilmiş yoldan gitmenin getirdiği sıkıntılara rağmen, böyle bir karar akılsızca bir adım olabilir: Şimdiye kadar takip ettiğiniz yıldızı terk etmenin daha ağır ve nihayetinde daha üzücü bir hata olduğu ortaya çıkabilir ve alternatif yolların daha da büyük sıkıntılara yol açtığını anlayabilirsiniz. Bütün bunları kesin olarak bilemezsiniz, bilmeniz de pek mümkün değildir zaten. Yazı mı tura mı, kazanma ya da kaybetme şansınız yarı yarıya.

Bütün bu ikilemlerin doğrudan, kesin bir çözümü yoktur. Ne kadar aksi denenirse denensin, yaşam belirsizlikler eşliğinde yaşanır. Her karar, rastlantısal kalmaya mahkûmdur. Hiçbiri riskten muaf değildir ve başarısızlığa ve sonradan duyulacak pişmanlıklara karşı güvence altına alınmamıştır. Bir seçim yönündeki her sava karşılık, aynı ağırlıkta olan bir karşı sav bulunabilir. Nebulanın ışığı ne kadar parlak olsa da, başlangıç noktasına geri dönmeyi arzulama ya da buna zorlanma ihtimaline karşı bize garanti vermeyecektir. Mazbut, şerefli, tatmin edici, değerli (ve elbette mutlu!) bir yaşam yolunda ilerlerken, bize rehberlik edecek ışığı temin ettiği için seçilmiş bir yıldıza güvenerek, hataları önlemeye ve belirsizlikten kurtulmaya çalışırız. Gelgelelim çok kısa bir süre sonra öğreniriz ki, rehberlik edecek yıldızı seçen son kertede bizizdir ve bu seçim de diğer seçimlerimiz kadar risklere gebedir ve böyle de olmak zorundadır. Sonuna kadar da bizim seçimimiz, bizim sorumluluğumuz olarak kalacaktır…

Michel Foucault’nun ileri sürdüğü gibi, “kimlik doğuştan verilen bir şey değildir” önermesinden tek bir sonuç çıkıyor: Kimliklerimizin (yani “Ben kimim?”, “Bu dünyadaki yerim ne?”, “Dünyadaki amacım nedir?” gibi soruların yanıtlarının) tıpkı sanat yapıtları gibi yaratılmaları gerekiyor. Bütün pratik hedef ve amaçlar açısından, “Her bireyin yaşamı bir sanat yapıtı haline gelebilir mi?” (ya da daha manidar olarak, “Her birey kendi yaşamını yaratan sanatçı olabilir mi?”) sorusu, kaçınılmaz olarak “Evet” ile yanıtlanacak, tamamen retoriğe dayalı bir sorudur. Bu kadarını Foucault da varsayarak şunu sorar: Eğer bir lamba ya da ev sanat yapıtı olabiliyorsa, insan yaşamı neden olmasın ki? Swida-Ziemba’nın karşı karşıya getirdiği hem “genç kuşaklar” hem de “geçmiş kuşaklar” Foucault’nun varsayımına tüm kalpleriyle katılırdı sanırım. Bununla birlikte Swida-Ziemba’nın karşılaştırdığı her iki kesimden insanların “sanat yapıtı”nı düşünürken kafalarında farklı şeyler olacağını tahmin ediyorum.

 


Yaşam Sanatı – Zygmunt Bauman

Çevirmen: Akın Sarı

Ayrıntı Yayınları

https://www.ayrintiyayinlari.com.tr/kitap/yasam-sanati/1151

Etiketler: Ayrıntı YayınlarıKitapZygmunt Bauman
TweetGönderPaylaş

Benzerİçerikler

Boşluğu Doldurmak
Düşünce

Boşluğu Doldurmak

Düşünen Adam
11 Ekim 2024
Platon: Tartışmalar Neden Aptalca ve Tehlikelidir?
Düşünce

Platon: Tartışmalar Neden Aptalca ve Tehlikelidir?

Düşünen Adam
6 Eylül 2023
Bernard Lewis: Dış Politika İslam Dünyasına Yabancı Bir İnovasyondu.
İslam

Bernard Lewis: Dış Politika İslam Dünyasına Yabancı Bir İnovasyondu.

Düşünen Adam
6 Eylül 2023
Byung-Chul Han: Yeni Teslimiyet Aracı Akıllı Telefondur.
Düşünce

Byung-Chul Han: Yeni Teslimiyet Aracı Akıllı Telefondur.

Düşünen Adam
6 Eylül 2023
İyiliğin Kısa Bir Tarihi – Adam Philips & Barbara Taylor
Psikoloji

İyiliğin Kısa Bir Tarihi – Adam Philips & Barbara Taylor

Düşünen Adam
9 Mart 2023
Sonraki Gönderi
Tarık Tufan – Aşıklara Yer Yok Kitap İncelemesi ve Okur Yorumları

Tarık Tufan - Aşıklara Yer Yok Kitap İncelemesi ve Okur Yorumları

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bunları Kaçırma

Disney+ Şahsiyet 2. Sezon İçin Devrede. Hayranları Bu İşe Ne Diyor?

Disney+ Şahsiyet 2. Sezon İçin Devrede. Hayranları Bu İşe Ne Diyor?

16 Aralık 2022
Hayatın Manası —Nurettin Topçu

Hayatın Manası —Nurettin Topçu

16 Aralık 2022
2023 Oscar Ödülleri: En İyi Film “Everything Everywhere All At Once”

2023 Oscar Ödülleri: En İyi Film “Everything Everywhere All At Once”

13 Mart 2023

Bizi Takip Edin

Haber Bülteni

Kitapika

En değerli isimlerden içerikler ve topluluk yorumları. Oku, incele, kararını ver. Kendin için en iyisini keşfet!

Devamını Oku

Kategoriler

  • Alıntı
  • Deneme
  • Düşünce
  • Edebiyat
  • Felsefe
  • Film
  • Haberler
  • İnceleme
  • İslam
  • Kitap
  • Listeler
  • Öykü
  • Psikoloji
  • Roman

Haber Bülteni

Bizi Takip Edin

  • Hakkımızda
  • Reklam
  • İletişim
  • Gizlilik Politikası

© 2022 Kitapika | Pleybek Medya

Welcome Back!

Sign In with Google
YA DA

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
Sonuç Bulunamadı
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Ana Sayfa
  • İnceleme
  • Düşünce
  • Alıntı
  • Listeler
  • Haberler
  • Bize Ulaşın
Sen de yaz

© 2022 Kitapika | Pleybek Medya

  • Giriş